بررسی مواد روان گردان درپرتو حقوق کیفری ایران و اسناد بین المللی

چکیده: انسان از گذشتههای بسیار دور همگام با مواد مخدر با گیاهان روانگردان و علیالخصوص شاهدانه وکوکا آشنا بوده و از حدود پنج هزار سال پیش از برگ کوکا در جشنهای مذهبی و مداوای بیماران استفاده میکرد.در زمان پیامبر نیز گیاه روانگردان و مصرفکنندگان آن مورد لعنت خدا قرار گرفته بودند.ایرانیان هم از زمان زرتشت به طبیعت و استفاده از گیاهان توجه داشته و از شاهدانه استفاده میکردند،به گونهای که مصرف حشیش در دوران اسماعیلیه،صفویه، سامانیان و قاجار رایج بوده اما در حدود دو سه قرن اخیر این مواد بعنوان یک معضل سیاسی،اجتماعی مورد توجه قرار گرفته و نظر مجامع بین المللی را به خود جلب کرد،در نتیجه کنوانسیونهای 1971و1988م در مورد مواد روانگردان تصویب گردید،ایران هم برای اولین بار در سال 1354 و تحت تأثیر کنوانسیون1971 قانون مربوط به مواد روانگردان (پیسکوتروپ) را تصویب نمود و ساخت، فروش، عرضه برای فروش و برخی عناوین دیگر در مورد مواد روانگردان صنعتی را جرمانگاری نمود اگر چه کشت شاهدانه و دیگر اعمال مرتبط با آن در قانون مواد مخدر مصوب سال 67 جرم انگاری گردید. با رشد و گسترش علوم وفنآوری و تولید انواع جدیدی از مواد روانگردان خصوصاً شیشه وl.s.d وافزایش رو به رشد مصرفکنندگان آن قانون سال 54 دارای کاستیهایی شد، لذا در سال 89 قانون اصلاح قانون مبارزه با مواد مخدر،اصلاح و روانگردان های صنعتی غیردارویی به آن ادغام شد و رسیدگی به آن درصلاحیت دادگاه انقلاب قرار گرفت که این امر تأثیر بسزایی در مقابله با این جرایم داشت،اگر چه در زمینه مصرف آن ضعفهایی وجود دارد.همچنین ایران با ملحق شدن به کنوانسیونهای مذکور و نیز انعقاد موافقتنامههای دوجانبه با برخی کشورها،در عرصه بینالمللی نیزاقداماتی در این راستا انجام داده است.